Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatının ardından TBMM’de ilk anma töreni, 11 Kasım’da yeni cumhurbaşkanını seçmek üzere toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda gerçekleştirildi. Milletvekilleri “hıçkırıklar ve ağlama sesleri” arasında 5 dakika boyunca “sessiz kaldı”.
TBMM Genel Kurulu, Atatürk’ün vefatından 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat 09.05’ten yaklaşık 26 saat sonra, 11 Kasım 1938 Cuma günü saat 11.12’de Mustafa Abdülhalik Renda başkanlığında toplandı.
Meclis tutanaklarına göre Renda, önce Atatürk’ün ölüm tutanağıyla birlikte “Ankara Cumhurbaşkanı Vekili Atatürk’ün vefatına ilişkin Başbakanlık tezkeresini” okuttu.
Ardından kısa bir konuşma yapan Renda, “Değerli dostlarım, Büyük Kurtarıcımızın vefatından dolayı hepimizin ve tüm milletin hissettiği acının ne kadar büyük ve derin olduğunu, hem büyük acılarla hem de büyük bir acıyla anlıyoruz. Dünden beri kendimizde ve millet olarak.” dedi.
Bu konuda çok az söz söylenebileceğini ancak Teşkilatı Esasiye Kanunu uyarınca yeni cumhurbaşkanının seçilmesi sürecinin başlatılması gerektiğini belirten Randa, “Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun emrettiği görevi yerine getirmek bizim için büyük bir görevdir. Esasiye. Bu görevi yerine getirmeden önce çok aziz ve büyük ölüleri anıyoruz.” “Sizden 5 dakika kadar ayakta durmanızı ve sessiz kalmanızı rica ediyorum.” Milletvekillerini saygı duruşuna davet etti.
Saygı duruşu sırasında salonda çıkan hıçkırık ve ağlama sesleri, “Hıçkırarak ağlıyor” notuyla Meclis tutanaklarına yansıdı.
“Kemal Atatürk’ün adı sevgi ve saygıyla sonsuza kadar yaşayacaktır.”
Seçimin ardından cumhurbaşkanı seçilen İsmet İnönü yemin ederek teşekkür konuşması yaptı.
Konuşmasına Atatürk’ü anarak başlayan ve aynı zamanda “Cumhurbaşkanı” unvanıyla da yapan İnönü’nün bu ilk konuşması Meclis tutanaklarında şöyle yer aldı:
“Şu anda Atatürk’ün anısı, teselli edilemez acılarla dolu yüreğimizin kutsal simgesidir. Atatürk’ün olağanüstü hizmetlerini, günümüz Türk devleti bünyesinde eksiksiz ve saf eserler olarak görüyoruz. Adı (Kemal Atatürk) Gücü bilen, ulu evlatlar yetiştiren milletimizin yüreğinde sevgiyle, sevinçle.” “Sonsuza kadar saygıyla yaşayacak.”
